13 Haziran 2025’te İsrail, “Operation Rising Lion” adlı operasyonu başlattı. Bu kapsamda Natanz, Tahran, Tebriz gibi şehirlerde yer alan İran’a ait nükleer tesisler ve askeri noktalar hava saldırılarıyla hedef alındı. İsrail hükümeti, operasyonun temel amacının İran’ın nükleer programını durdurmak ve olası tehditleri bertaraf etmek olduğunu açıkladı.
Mossad ve Gizli Drone Operasyonları
İsrail’in saldırıları yalnızca hava operasyonlarıyla sınırlı kalmadı. Mossad’ın İran içerisinde kurduğu gizli drone üsleri ve mobil sabotaj ekiplerinin devreye girdiği bildirildi. Bu küçük ve düşük radar görünürlüğüne sahip insansız hava araçları, İran’ın hava savunma sistemlerini etkisiz hale getirerek operasyonun başarısında kritik rol oynadı.
Üst Düzey Kayıplar
İran tarafından yapılan açıklamalarda, saldırılar sonucunda Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı çok sayıda üst düzey komutanın ve nükleer çalışmalarda görev alan bazı bilim insanlarının hayatını kaybettiği ya da ağır yaralandığı belirtildi. Bunlar arasında Tümgeneral Ali Shademani ve Devrim Muhafızları liderlerinden biri olan Hossein Salami’nin de adı geçiyor. Bu gelişme, Tahran’da ciddi bir güvenlik ve moral krizi yarattı.
İran’ın Misillemesi
İran, 65 balistik füze ve onlarca kamikaze dron ile İsrail topraklarına karşılık verdi. Tel Aviv, Hayfa ve Kudüs çevresi başta olmak üzere birçok kentte patlamalar yaşandı. ABD’nin Tel Aviv Büyükelçiliği binasında da hasar oluştu. İlk belirlemelere göre en az sekiz kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı. İsrail ise karşılık olarak, İran’a ait askeri üsleri ve radar sistemlerini tekrar hedef aldı.
Sivil Kayıplar Artıyor
Çatışmalar her iki ülkede de sivilleri doğrudan etkiliyor. İran’da 220’nin üzerinde sivilin yaşamını yitirdiği, yüzlercesinin ise yaralandığı bildirildi. İsrail’de ise şu ana kadar en az 24 sivilin hayatını kaybettiği açıklandı. Tahran’da çok sayıda binanın yerle bir olduğu, halkın büyük bölümü kent merkezini terk etmeye çalıştığı gözlemlendi. İsrail’de ise sığınaklar dolup taşarken, kamuya açık alanlar neredeyse tamamen boşaldı.
Uluslararası Tepkiler
G7 ülkeleri, İsrail’in kendini savunma hakkına vurgu yaparak İran’ın bölgedeki istikrarsızlığın başlıca kaynağı olduğunu bildirdi. ABD istihbarat kaynakları, İran’ın nükleer silah geliştirme sürecinin henüz tam kapasiteye ulaşmadığını ancak tehdit seviyesinin arttığını ifade etti. Türkiye, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi bölge ülkeleri ise tarafları itidalli davranmaya ve diplomasiye davet etti.
Gelişen Senaryolar ve Riskler
Askeri gerilimin sürmesi halinde sadece iki ülke değil, tüm Orta Doğu’nun çatışmanın içine çekilme riski bulunuyor. Petrol arzındaki aksamalar ve hava sahalarının kapanması gibi nedenlerle küresel ekonomide dalgalanmalar başladı. Uluslararası yatırımcılar riskli bölgelerden sermayelerini çekmeye başladı.
İsrail ve İran arasında yaşanan bu kriz, sadece askeri düzeyde bir çatışma değil; aynı zamanda stratejik, siyasi ve ekonomik bir hesaplaşmaya dönüşmüş durumda. Giderek büyüyen sivil kayıplar, diplomatik çabaların yetersiz kalması ve küresel belirsizlikler, 2025 yılının en büyük savaş ihtimaliyle karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor.
News
GÜNDEM