HTŞ’ye “Normalleşme” Kapısı Açıldı
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun 23 Haziran 2025’te imzaladığı kararnameyle, Hay’at Tahrir al‑Sham (HTŞ) isimli radikal yapı, “Yabancı Terör Örgütü” listesinden çıkarıldı. Kararın duyurulmasının ardından başta Avrupa ve Orta Doğu olmak üzere küresel ölçekte siyasi ve diplomatik tartışmalar başladı.
ABD’nin bu kararının arkasında, Suriye’nin kuzeybatısında HTŞ kontrolündeki bölgelerde istikrar sağlama ve yeniden inşa süreçlerine destek verme niyeti olduğu belirtiliyor. Bu değişimin zeminini ise Mayıs 2025’te dönemin ABD Başkanı Donald Trump ile HTŞ lideri Ahmed el‑Sharaa arasında Suudi Arabistan’da gerçekleşen sürpriz görüşme hazırlamıştı.
Neden Bu Adım Atıldı?
Siyasi ve İnsani Gerekçeler Öne Çıkıyor
-
Yeniden yapılandırma hedefi: ABD, HTŞ’nin fiili olarak yönettiği bölgelerde insani yardımların ve altyapı yatırımlarının önünü açmak istiyor.
-
Pragmatik diplomasi: HTŞ, el-Kaide ile olan geçmiş bağlarını kestiğini ve “dahil edici, demokratik” bir Suriye hayal ettiklerini ilan etti.
-
Uluslararası çağrılar: BM ve AB kurumları bu adıma temkinli yaklaşsa da insani operasyonlara erişim açısından kararın fırsat olabileceğini belirtti.
Dünya’dan Tepkiler: Destek Var, Şüphe Daha Çok
Avrupa Birliği ve Türkiye, HTŞ’ye yönelik yaptırımları geçici olarak askıya aldı. Ancak özellikle Almanya ve Fransa gibi ülkeler, kararın bölgede yeni çatışmaları tetikleme riski taşıdığı uyarısında bulundu.
İnsani yardım örgütleri, bu adımın sahadaki faaliyetlerini kolaylaştırabileceğini kabul ederken; BM Güvenlik Konseyi’ne bağlı bazı uzmanlar HTŞ’nin geçmişteki radikal eylemleri göz önüne alındığında liste dışına çıkarılmasının erken olduğu görüşünü savunuyor.
Tehlikeler ve Koşullar: ABD’nin Şartlı Yaklaşımı
ABD, HTŞ’nin listeden çıkarılmasını “sınırsız bir af” olarak tanımlamıyor. Dışişleri Bakanlığı’na göre örgütün;
-
Kadın ve azınlık haklarına riayet etmesi,
-
İnsani yardım koridorlarına izin vermesi,
-
Şiddeti reddetmesi ve terörle mücadeleye katkı sunması,
-
Kimyasal silahlarla ilgili tam şeffaflık sağlaması
gerekiyor. Aksi takdirde yeniden yaptırım uygulanabileceği ifade edildi.
Bu Karar Ne Anlama Geliyor?
| Etkisi |
Açıklama |
| Siyasi Normalleşme |
ABD, HTŞ bölgelerinde diplomatik temaslara açık sinyal verdi. |
| Ekonomik Hareketlilik |
Yeniden inşa için özel sektör ve yardım fonları yönlendirilebilir. |
| Terörle Mücadelede Değişim |
HTŞ’nin, IŞİD ve benzeri yapılara karşı işbirliği beklentisi oluştu. |
| İnsan Hakları Sınavı |
ABD, örgütün demokratik değerlere bağlılık testinden geçmesini bekliyor. |
Gerçek Bir Dönüşüm mü, Yeni Bir Risk mi?
ABD’nin HTŞ’yi terör listesinden çıkarması, Suriye denkleminde yalnızca jeopolitik değil, aynı zamanda insani ve diplomatik etkilere de yol açacak. Ancak uluslararası kamuoyu bu sürecin samimi bir normalleşme mi, yoksa bölgesel dengeleri altüst edecek yeni bir istikrarsızlık mı doğuracağını zamanla görecek.
News
